Ciąża to czas pełen skrajnych emocji – radości przeplatającej się ze stresem i niepewnością. Nic więc dziwnego, że wiele przyszłych mam marzy o chwili wytchnienia i oderwaniu się od codziennych obowiązków. Podróże w ciąży zyskują na popularności, jednak wiele kobiet wciąż zadaje sobie pytanie, czy taki wyjazd będzie bezpieczny dla maluszka. Sprawdź, kiedy najlepiej podróżować w ciąży i jak przygotować się do wyjazdu, by przebiegł spokojnie, bezproblemowo i komfortowo.
Czy podróże w ciąży są bezpieczne?
Jak podaje Amerykańskie Kolegium Położników i Ginekologów (ACOG), w przypadku niepowikłanej ciąży podróżowanie do 36. tygodnia jest bezpieczne (https://www.acog.org/womens-health/faqs/travel-during-pregnancy, dostęp online: 8.05.2025). Dotyczy to zarówno podróży samochodem, jak i samolotem. Taki wyjazd może stanowić dla przyszłej mamy doskonałą okazję do relaksu, zmiany otoczenia i naładowania baterii przed nadejściem nowych wyzwań związanych z macierzyństwem.
Jaki jest najlepszy czas na podróżowanie w ciąży?
Najbardziej sprzyjającym okresem na podróże w ciąży jest 2. trymestr. To właśnie wtedy większość przyszłych mam odczuwa wyraźną poprawę samopoczucia. Mijają poranne mdłości typowe dla pierwszych tygodni ciąży, ustępuje nadmierna senność i ogólne zmęczenie, a ryzyko poronienia znacznie spada. Brzuch w tym okresie nie jest na tyle duży, aby utrudniać chodzenie czy powodować dyskomfort podczas jazdy. W 2. trymestrze kobiety odzyskują też energię i chętnie planują podróże.
Warto jednak podkreślić, że każda ciąża przebiega inaczej, a niektóre kobiety czują się na tyle dobrze w 1. lub 3. trymestrze ciąży, że podróż nie sprawia im większych trudności. Ważne, aby słuchać swojego ciała, a w razie wątpliwości skonsultować plan podróży z lekarzem.
Dowiedz się więcej: zioła w ciąży – jakich unikać?
Kiedy nie podróżować w ciąży?
Przeciwwskazaniem do podróżowania w ciąży są przede wszystkim sytuacje, które mogą stanowić zagrożenie dla zdrowia matki lub dziecka. Należą do nich:
- ryzyko poronienia;
- ryzyko przedwczesnego porodu;
- ryzyko stanu przedrzucawkowego;
- przedterminowe pęknięcie błon płodowych w przeszłości;
- poważne choroby przewlekłe, w tym nadciśnienie, niewydolność nerek, zaawansowana cukrzyca lub choroby serca;
- aktywne infekcje i choroby zakaźne.
Sprawę wyjazdu należy wówczas przedyskutować z lekarzem, który oceni, czy podróż w danym momencie ciąży jest bezpieczna, biorąc pod uwagę indywidualne ryzyko i stan zdrowia matki oraz dziecka. W niektórych przypadkach specjalista może odradzić podróżowanie kobietom w ciąży mnogiej, zwłaszcza w zaawansowanym stadium.
Jazda samochodem w ciąży – jak się przygotować?
Samochód to jeden z najczęściej wybieranych środków transportu przez przyszłe mamy, który zapewnia im większą swobodę, elastyczność i możliwość dostosowania wyjazdu do swoich potrzeb. Aby podróż była komfortowa i bezpieczna, warto odpowiednio się do niej przygotować.
- Jeżeli jest to możliwe, usiądź na fotelu pasażera, gdzie będziesz miała możliwość rozprostowania nóg podczas jazdy. Jeżeli musisz prowadzić samochód, upewnij się, że fotel jest odpowiednio ustawiony, aby swobodnie dosięgać pedałów i zachować niezbędną przestrzeń w trakcie jazdy.
- Ze względów bezpieczeństwa ustaw fotel pasażera tak, aby znajdował się jak najdalej od deski rozdzielczej.
- Wybieraj możliwie najkrótsze, a zarazem komfortowe trasy. Staraj się unikać wyboistych dróg, które mogą powodować dodatkowy dyskomfort.
- Niezależnie od tego, czy prowadzisz samochód, czy jesteś pasażerem, pamiętaj o częstych przerwach. Zatrzymuj się co 1-2 godziny, aby rozprostować nogi, rozluźnić ciało i uniknąć problemów z krążeniem.
- Choć przepisy drogowe dopuszczają, żeby kobieta w widocznej ciąży nie zapinała pasów, nie rezygnuj z ich stosowania. Odpowiednio zapięte pasy, przebiegające przez ramię, obojczyk, górną część tułowia i miednicę, mogą okazać się pomocne w przypadku nagłego wypadku na drodze. Aby uniknąć ucisku na brzuch, rozważ zakup adaptera, który poprawi komfort podróży.
- Jeżeli planujesz dłuższą podróż, zabierz ze sobą poduszkę lub specjalne wkładki dla ciężarnych, które zapewnią odpowiednie oparcie, a także pomogą uniknąć bólu pleców w trakcie jazdy.
Sprawdź też, jakie są sposoby na łagodzenie bólu pleców w ciąży.
Lot samolotem w ciąży – o czym należy wiedzieć?
Latanie samolotem w ciąży nie jest zabronione, jednak wymaga odpowiedniego przygotowania i uwzględnienia pewnych zasad bezpieczeństwa. Najbezpieczniejszy czas na lot to 2. trymestr ciąży, kiedy zachodzi najmniejsze ryzyko związane z podróżami na duże odległości. Lot na początkowym etapie ciąży może zwiększyć ryzyko poronienia i krwawień, natomiast pod koniec ciąży przyczynić się do przedwczesnego porodu.
Planując podróż samolotem w ciąży, warto pamiętać o kilku istotnych kwestiach:
- Powietrze w samolocie jest bardzo suche, dlatego zadbaj o regularne picie wody. Po konsultacji z lekarzem możesz również zastosować elektrolity. Warto wybrać taki produkt, aby skład był specjalnie przeznaczony do stosowanie przez kobiety w ciąży.
- Jeżeli jest to możliwe, wybierz miejsce niedaleko toalety i przy przejściu, aby móc w każdej chwili rozprostować nogi.
- W trakcie lotu staraj się często zmieniać pozycję, aby poprawić krążenie i uniknąć zakrzepów.
- Zawsze zapinaj pasy, dbając przy tym, aby nie uciskały brzucha i przechodziły przez miednicę.
Większość linii lotniczych dopuszcza podróże samolotem do 36. tygodnia ciąży w przypadku ciąży pojedynczej, a do 32. tygodnia w przypadku ciąży mnogiej. Jednak po 28. tygodniu ciąży niektórzy przewoźnicy mogą wymagać zaświadczenia lekarskiego, które potwierdza, że ciąża przebiega prawidłowo i nie ma przeciwwskazań do latania (https://www.europ-assistance.pl/pl/bezpieczne-podrozowanie-w-ciazy, dostęp online: 8.05.2025). Warto przed podróżą zapoznać się z polityką konkretnych linii lotniczych, aby uniknąć nieprzyjemnych niespodzianek.
Jak zaplanować wakacje w ciąży? Praktyczne wskazówki
Bez względu na to, czy planujesz długi urlop, czy jedynie krótką wycieczkę, odpowiednie przygotowanie zagwarantuje Ci bezpieczną i komfortową podróż.
- Unikaj wyjazdów do miejsc z ekstremalnymi warunkami pogodowymi, takimi jak bardzo wysoka temperatura , duże wysokości (powyżej 2 500 m n.p.m.) czy podwyższona wilgotność powietrza.
- Pamiętaj, że szczepienia ochronne wymagane w niektórych krajach egzotycznych nie są zalecane w 1. trymestrze. Z uwagi na ryzyko uszkodzenia płodu żywych szczepionek nie należy podawać na żadnym etapie ciąży.
- Zawsze miej przy sobie dokumentację medyczną: kartę ciąży, wyniki grupy krwi, ostatnie USG i listę przyjmowanych leków.
- Stosuj naturalne repelenty i kremy z filtrem, a także noś wygodną, przewiewną odzież.
- Zaplanuj trasę tak, aby w razie potrzeby mieć szybki dostęp do szpitala lub przychodni.
- Pamiętaj, że podróż w ciąży podczas przebywania na L4 jest możliwa tylko po zgłoszeniu nowego adresu do ZUS. W przeciwnym razie możesz stracić zasiłek.
Przed wyjazdem koniecznie skonsultuj się z lekarzem prowadzącym ciążę, aby omówić ewentualne przeciwwskazania i niezbędne środki zapobiegawcze, w tym m.in. szczepienia ochronne. Lekarz może również poprosić ciężarną o wykonanie dodatkowych badań, aby potwierdzić, że ciąża przebiega prawidłowo, a mama i dziecko są w dobrej kondycji. W zależności od etapu ciąży oraz kierunku wyjazdu specjalista może zalecić np. badanie krwi i moczu, USG oraz ocenę czynności serca płodu.
Jak bezpiecznie podróżować w ciąży? Podsumowanie
Jeśli ciąża przebiega prawidłowo, kobieta może bezpiecznie podróżować do 36. tygodnia. Należy jednak unikać wyjazdów w przypadku ryzyka poronienia, przedwczesnego porodu, krwawienia lub nadciśnienia ciążowego. Przemieszczając się samochodem, warto robić regularne przerwy na rozprostowanie nóg, a pasy bezpieczeństwa zapinać poniżej brzucha. W samolocie zaleca się częste wstawanie, rozciąganie nóg oraz picie dużej ilości wody oraz korzystne może okazać się dodatkowe stosowanie elektrolitów, aby utrzymać odpowiedni stan nawodnienia. W razie jakichkolwiek wątpliwości związanych z planowaną podróżą skonsultuj się z lekarzem prowadzącym ciążę.
Bibliografia
- Bezpieczne podróżowanie w ciąży, https://www.europ-assistance.pl/pl/bezpieczne-podrozowanie-w-ciazy, [dostęp online: 8.05.2025].
- Bręborowicz G., Sytuacje kliniczne w położnictwie, PZWL, 2017.
- The American College of Obstetricians and Gyneacologists,Travel During Pregnancy, https://www.acog.org/womens-health/faqs/travel-during-pregnancy, [dostęp online: 8.05.2025].
