Ciąża to wyjątkowy okres w życiu każdej kobiety, w którym szczególnie ważne staje się dbanie o siebie i rozwijające się dziecko. Odpoczynek, umiarkowana aktywność fizyczna oraz odpowiednio zbilansowana dieta to fundamenty, które wspierają zdrowie mamy i prawidłowy rozwój maluszka. Jednym z ważnych elementów jest prawidłowe nawodnienie organizmu, które pomaga utrzymać równowagę elektrolitową i wspiera krążenie. Co może pić kobieta w ciąży i jak zadbać o prawidłowe nawodnienie organizmu w tym czasie?
Dlaczego nawodnienie w ciąży jest tak ważne?
W trakcie ciąży całkowita ilość wody w organizmie kobiety wzrasta średnio o 6-8 litrów. To naturalna zmiana, która ma związek z takimi procesami jak rozwój płodu, powiększenie objętości krwi, wzrost ilości płynu owodniowego i łożyska, a także rozszerzenie przestrzeni wewnątrzkomórkowej. Ta dodatkowa woda jest niezbędna do prawidłowego przebiegu ciąży oraz rozwoju dziecka.
Woda odgrywa ważną rolę w takich procesach jak:
- skuteczny transport składników odżywczych oraz tlenu do płodu;
- utrzymanie prawidłowej ilości wód płodowych, aby stworzyć dogodne warunki dla rozwoju płodu;
- usuwanie zbędnych produktów przemiany materii i toksyn z organizmu;
- regulację temperatury ciała, co jest szczególnie ważne w okresie ciąży, kiedy metabolizm przyspiesza;
- utrzymanie prawidłowego krążenia i odpowiedniej objętości krwi, co pomaga zapobiegać opuchliźnie i obrzękom;
- zapewnienie odpowiedniego nawilżenia błon śluzowych oraz skóry, dzięki czemu można zminimalizować dolegliwości, takie jak suchość czy podrażnienia;
- wsparcie pracy układu pokarmowego, co sprzyja regularnym wypróżnieniom;
- ochrona zdrowia dróg moczowych, które u kobiet w ciąży, ze względu na zmienioną fizjologię mogą stać się dokuczliwym problemem.
Sprawdź też: opuchlizna w ciąży i obrzęki – jak je zwalczać?
Ile powinna pić kobieta w ciąży?
Zgodnie z aktualnymi zaleceniami Instytutu Żywności i Żywienia kobieta w ciąży powinna spożywać średnio 2-2,5 litra płynów wody dziennie (https://www.imid.med.pl/images/poradnik-zywienia-dla-kobiet-w-ciazy.pdf, dostęp online: 11.06.2025). Ważne jest, aby co najmniej 1,5 litra stanowiła czysta woda. Pozostałą część dziennego zapotrzebowania można uzupełnić poprzez spożywanie innych płynów.
Co ważne, zapotrzebowanie na płyny u przyszłych mam może wzrastać wraz z temperaturą otoczenia, poziomem aktywności fizycznej czy intensywnością objawów ciążowych, takich jak wymioty czy nadmierna potliwość.
Co powinna pić kobieta w ciąży?
Podstawą nawodnienie w okresie ciąży jest woda, jednak nie musi być to jedyne źródło płynów w diecie przyszłej mamy. Warto wybierać przede wszystkim napoje, które nie tylko zaspokajają pragnienie, ale też wspierają organizm na różnych etapach ciąży.
Jaką wodę pić w ciąży?
Najlepszym wyborem dla przyszłej mamy jest niegazowana woda źródlana lub woda mineralna o niskim bądź średnim stopniu mineralizacji. Zaleca się, aby woda dla kobiet w ciąży zawierała nie więcej niż 500 mg składników mineralnych na litr.
Warto wybierać wody zawierające:
- wapń (Ca²⁺) – niezbędny do budowy kości dziecka i ochrony przed utratą tego pierwiastka u przyszłej mamy;
- magnez (Mg²⁺) – wspierający układ nerwowy, pomagający w redukcji zmęczenia, bezsenności i skurczów mięśni.
Co pić w ciąży oprócz wody?
W utrzymaniu prawidłowego nawodnienia w ciąży pomóc mogą też inne płyny, które można spożywać w ograniczonej ilości. Najlepiej sprawdzą się pod tym względem:
- herbaty owocowe i kompot bez cukru;
- naturalne soki przecierowe – warzywne i owocowe, w ilości nie większej niż 1 szklanka dziennie;
- herbatki ziołowe, takie jak melisa czy rumianek, ale dopiero po konsultacji z lekarzem.
Jakich napojów unikać w okresie ciąży?
Niektóre napoje mogą negatywnie wpływać na zdrowie przyszłej mamy oraz prawidłowy rozwój dziecka. Dlatego w czasie ciąży warto znacznie ograniczyć spożycie:
- napojów zawierających kofeinę, takich jak kawa, mocna herbata (biała, czarna, zielona) czy cola, gdyż ich nadmiar może podnosić ciśnienie krwi i zaburzać sen;
- słodzonych i gazowanych napojów, które dostarczają dużo cukru;
- wody gazowanej, ponieważ zawarte w niej bąbelki mogą dawać błędne uczucie zaspokojenia pragnienia i powodować wzdęcia.
W czasie ciąży całkowicie zabronione jest też spożycie alkoholu i napojów energetycznych, zawierających kofeinę, taurynę i inne substancje pobudzające.
Dieta wspierająca prawidłowe nawodnienie w ciąży
Warto pamiętać, że znacząca część płynów dostarczanych do organizmu pochodzi nie tylko z picia, ale także z pożywienia. Dlatego przyszła mama powinna szczególnie dbać o to, co znajduje się na jej talerzu. Warto, aby jej dieta obfitowała w:
- świeże owoce i warzywa, które składają się nawet w 90% z wody, dostarczając jednocześnie cennych witamin i minerałów;
- produkty mleczne, jak jogurty czy kefiry, które zawierają od 50 do 80% wody i są źródłem wapnia oraz białka;
- zupy i buliony, które nawadniają organizm i wspomagają trawienie.
Czym grozi niedostateczne nawodnienie w ciąży?
Niedostateczne nawodnienie organizmu w czasie ciąży może stanowić zagrożenie zarówno dla zdrowia kobiety, jak i rozwijającego się dziecka. Jeżeli taki stan utrzymuje się przez dłuższy czas, może prowadzić do odwodnienia, które objawia się m.in.:
- uczuciem osłabienia;
- trudnościami z koncentracją;
- zmniejszoną ilością oddawanego moczu i jego ciemniejszym zabarwieniem;
- uczuciem suchości w jamie ustnej.
Szczególnie niebezpieczne są sytuacje, w których kobieta traci dużą ilość płynów w krótkim czasie, np. na skutek intensywnych wymiotów (częstych w I trymestrze), biegunki, czy nadmiernej potliwości. Takie stany mogą zaburzyć równowagę elektrolitową, co z kolei wpływa na pracę serca, mięśni oraz układu nerwowego.
Dowiedz się więcej na temat: Elektrolity w ciąży – kiedy stosować?
Co może oznaczać duże pragnienie w ciąży?
W większości przypadków wzmożone pragnienie w ciąży jest zjawiskiem fizjologicznym, które stanowi reakcję organizmu kobiety na zmiany zachodzące w jej organizmie. Jeśli jednak pragnienie staje się mocno nasilone, a przyszła mama wypija ponad 3 litry płynów dziennie i nadal odczuwa suchość w ustach, może to być sygnał, że warto skonsultować się z lekarzem.
Warto wtedy szczególnie zwrócić uwagę na:
- poziom cukru we krwi – podwyższony poziom glukozy we krwi powoduje zwiększone pragnienie, częste oddawanie moczu, suchość w jamie ustnej oraz zmęczenie mimo odpoczynku;
- poziom żelaza – niedostateczna podaż żelaza może prowadzić do osłabienia i ogólnego pogorszenia samopoczucia. Organizm sygnalizuje wówczas potrzebę nawodnienia jako sposób na poprawę krążenia i dotlenienia tkanek;
- gospodarkę hormonalną – związane m.in. z pracą przysadki mózgowej lub nadnerczy, które wpływają na regulację gospodarki wodno-elektrolitowej;
- nerki – odpowiedzialne są za prawidłowe oczyszczanie i wydalanie płynów
Nawodnienie organizmu w ciąży – podsumowanie
Prawidłowe nawodnienie w ciąży to klucz do utrzymania zdrowia i dobrego samopoczucia zarówno przyszłej mamy, jak i dziecka. Ważne jest jednak, aby zwracać uwagę nie tylko na ilość spożywanych płynów, ale też ich jakość, aby dostarczać organizmowi to, co najlepsze. W przypadku pojawienia się objawów wskazujących na niedostateczne lub nadmierne nawodnienie, takich jak uporczywe pragnienie, obrzęki, zaburzenia koncentracji czy osłabienie, najlepiej skonsultować się z lekarzem, który pomoże ustalić przyczynę i wskaże odpowiedni schemat postępowania.
