Ciąża to szczególny stan fizjologiczny dla organizmu kobiety, w czasie którego zwiększa się zapotrzebowanie na składniki odżywcze. Dlatego wiele przyszłych mam zwraca szczególną uwagę na suplementację podczas ciąży. Zdarza się, że jeszcze w czasie laktacji specjalista zaleci stosowanie dodatkowych suplementów w celu uzupełnienia diety. Gdyż, podobnie jak w czasie ciąży matki karmiące piersią mają wyższe zapotrzebowanie organizmu na składniki odżywcze. Jak powszechnie wiadomo zdarza się, że nie jesteśmy w stanie zapewnić naszemu organizmowi wszystkich niezbędnych składników z dietą, aby zachować zdrowie. W takich sytuacjach pomocna może być odpowiednia suplementacja.
Jakie znaczenie ma suplementacja podczas karmienia piersią?
Karmienie piersią stanowi dodatkowy wysiłek energetyczny dla organizmu kobiety. W trakcie laktacji zapotrzebowanie energetyczne matki karmiącej wzrasta średnio od 200 do nawet 600 kalorii na dobę. Dokładne zapotrzebowanie stanowi kwestię indywidualną – zależy od wielu czynników, takich jak wzrost, wiek, masa ciała czy poziom aktywności fizycznej. Jednak organizm karmiącej kobiety potrzebuje nie tylko więcej kalorii. Wzrasta zapotrzebowanie także na niektóre witaminy i składniki mineralne. A jak wcześniej wspomniano nie zawsze kobiety karmiące są w stanie odpowiednio zadbać o swoją dietę, która jest szczególnie istotna w tym okresie. Z tego powodu wiele mam stosuje różnego rodzaju suplementy podczas karmienia piersią, które uzupełniają ich dietę w witaminy i minerały. Pokarm matki dostarcza dziecku niezbędne składniki pokarmowe, które są szczególnie ważne podczas okresu intensywnego wzrostu dziecka. Dzięki nim maluch może właściwie się rozwijać: fizycznie, psychicznie oraz emocjonalnie. Mleko matki stanowi też uzupełnienie odporności dziecka.
Kiedy wybierać suplementy dla matki karmiącej?
Zarówno podczas ciąży, jak i w okresie karmienia piersią kobieta powinna stosować różnorodną, zbilansowaną dietę opartą na świeżych, niskoprzetworzonych składnikach. Jadłospis matki karmiącej musi uwzględniać właściwe proporcje węglowodanów, białek oraz tłuszczów. W pierwszym półroczu laktacji wymaga przykładowo wyższego o 20 g na dobę spożycia białka. Nie zawsze jednak jest możliwe, by sprostać pełnemu zapotrzebowaniu swojego organizmu na określone składniki odżywcze. Może wynikać to na przykład z niejedzenia mięsa lub różnych nietolerancji pokarmowych. Między innymi w takich przypadkach w konsultacji z lekarzem można wdrożyć suplementację. Specjalista dopasuje odpowiednie składniki odżywcze do aktualnych wyników badań, stosowanej diety oraz trybu życia prowadzonego przez matkę karmiącą.
Popularne suplementy dla karmiących
Najczęściej stosowane suplementy dla matki karmiącej to witaminy i składniki mineralne, które mają wzbogacać standardową dietę kobiety. Ginekolodzy oraz dietetycy wyróżniają pod tym względem 6 składników odżywczych, które są kluczowe dla prawidłowego zdrowia matki karmiącej i jej maluszka. To:
- Kwas foliowy według wytycznych Polskiego Towarzystwa Ginekologów i Położników powinny suplementować go wszystkie kobiety co najmniej do 12 tygodnia ciąży, ponieważ ogranicza on ryzyko występowania wad cewy nerwowej płodu. Witamina B9 bierze udział w podziale komórkowym, dzięki czemu sprzyja prawidłowemu rozwojowi organizmu dziecka. U matki wspiera funkcjonowanie układu nerwowego, krwiotwórczego oraz sercowo-naczyniowego. Wskazana dawka dobowa kwasu foliowego dla kobiet karmiących piersią wynosi od 0,6 do 0,8 mg.
- Witamina D może suplementować ją każda Polka, także ciężarna oraz karmiąca. Wynika to z faktu, że organizm ludzki nie jest zdolny do samodzielnej syntezy witaminy D. Jest ona w znikomym stopniu dostarczana do organizmu z żywności, a jej głównym źródłem są dla nas promienie słoneczne, które muszą mieć kontakt z naszą skórą. Stąd też w okresie jesienno-zimowym, a także podczas stosowania filtrów słonecznych warto rozważyć zażywanie witaminy D. Ta witamina jest ważna dla prawidłowej mineralizacji tkanki kostnej i ma wiele cennych właściwości dla ludzkiego organizmu. Pozytywnie wpływa na funkcjonowanie układu odpornościowego, nerwowego i sercowo-naczyniowego. W okresie laktacji mamy mogą przyjmować 1500-2000 IU witaminy D – lub więcej, jeśli tak zadecyduje lekarz.
- Kwasy tłuszczowe omega-3 stanowią cenne źródło kwasu dokozaheksaenowego (DHA). Przenikają do pokarmu i korzystnie wpływają na zdrowie dziecka. DHA ma wpływ na prawidłowy rozwój organizmu malucha. Stanowi ważny składnik strukturalny tkanki nerwowej, dzięki czemu sprzyja właściwemu rozwojowi układu nerwowego dziecka. Ponadto organiczny związek chemiczny z grupy wielonienasyconych kwasów tłuszczowych wchodzi również w skład siatkówki oka, dlatego przyczynia się do prawidłowego rozwoju narządu wzroku u dziecka. Względem kobiety omega-3 mają pozytywny wpływ na odporność, usprawniają pracę mózgu i serca. Ponieważ główne źródło omega-3 w diecie stanowią ryby morskie, owoce morza i algi morskie, można przyjmować 200 mg DHA dziennie, jeśli występuje ich umiarkowane spożycie. Jeżeli w jadłospisie brak takich pokarmów, zaleca się rozważenie stosowania wyższych dawek
- Jod ma istotny wpływ na produkcję hormonów w tarczycy, przyczyniając się do regulacji hormonalnej organizmu. Bierze również udział w dojrzewaniu układów i narządów w ciele. Ważny dla prawidłowej gospodarki wodno-elektrolitowej, dlatego ma wpływ między innymi na funkcjonowanie rozrodcze i ilość oraz jakość pokarmu podczas laktacji. Jod wspiera rozwój psychiczny i fizyczny dziecka. Ma wpływ na odporność malucha. Kobietom ciężarnym z prawidłowo funkcjonująca tarczycą zaleca się przyjmowanie 150-200 μg jodu dziennie. Pierwiastek jest szczególnie ważny dla matek karmiących, które ograniczają spożycie soli w codziennej diecie.
- Żelazo zapotrzebowanie na żelazo przez matki karmiące piersią wynosi 10 mg pierwiastka na dobę. Żelazo to składnik pokarmowy szczególnie ważny dla produkcji czerwonych krwinek. Wchodzi w skład hemoglobiny i mioglobiny, przyczyniając się do prawidłowego dotlenienia narządów i tkanek w ciele.
- Wapń kobiety w okresie laktacyjnym mają większe zapotrzebowanie na wapń, które wynosi 1000-1300 mg na dobę. To przykładowo 2 szklanki mleka. Głównym źródłem wapnia w diecie jest nabiał, dlatego panie, które z różnych względów wykluczyły go ze swojego jadłospisu, powinny rozważyć alternatywy. Mogą to być źródła roślinne, na przykład 15 g orzechów, lub wapń w postaci suplementu diety.
W kwestii takiej jak suplementy karmienie piersią może skłaniać do przyjmowania nie tylko preparatów witaminowych. Jeśli w okresie laktacji doświadczasz obniżenia odporności oraz gorszego samopoczucia, postaw na naturalne wsparcie, czyli na suplementy bazujące na ekstraktach roślinnych. Przykładowo Prenalen Immuno Formuła zawiera wyciąg z aceroli, imbiru lekarskiego, maliny i czarnego bzu. Ich właściwości stymulujące pracę układu odpornościowego wspomaga również cynk i witamina C.
Suplementacja a karmienie piersią – konsultacja z lekarzem
Wdrożenie suplementacji dla matki w okresie karmienia piersią stanowi decyzję przede wszystkim lekarza. Wynika ona z wielu czynników, takich jak ogólny stan zdrowia dziecka i matki, przebieg ciąży, rozwój dziecka, aktualnie przyjmowane preparaty. Na ogół lekarz zleca wykonanie badań, na podstawie których wskazuje określone produkty, które należy suplementować. To ważne szczególnie ze względu na prawidłowe dawkowanie suplementów.
Rodzaje suplementów dla matek karmiących
Jeżeli została podjęta decyzja o suplementacji, dla kobiet karmiących piersią pozostają do dyspozycji nie tylko osobne preparaty, ale również kompleksy multiwitaminowe. Ważny jest odpowiedni dobór preparatów, w taki sposób, aby nie powielały one tych samych składników i nie ingerowały w swoją przyswajalność. Multiwitaminowy suplement dla karmiących jest o tyle wygodny, że ogranicza ryzyko pomyłek w dawkowaniu lub pominięcia poszczególnych dawek witamin czy składników mineralnych.
Należy pamiętać, że zrównoważona dieta i zdrowy tryb życia mają istotne znaczenie dla zachowania zdrowia. Suplementy diety nie mogą być stosowane jako substytut (zamiennik) zróżnicowanej diety.
