Kobieta, która po raz pierwszy jest w ciąży, ma do czynienia z ogromem nowej wiedzy do przyswojenia. Już sama kwestia tygodni ciąży a miesięcy powoduje pierwsze nieporozumienia. Jednak to, ile tygodni trwa ciąża, to jedna z podstawowych kwestii, jakie należy ustalić po uzyskaniu pozytywnego wyniki testu ciążowego. Wiek ciąży i planowana data porodu pomagają określić to, czy płód rozwija się prawidłowo, a także przeprowadzić niezbędną diagnostykę w odpowiednich terminach. W niniejszym artykule szczegółowo omawiamy poszczególne trymestry ciąży. Ile trwają i co oznaczają – zarówno dla matki, jak i dla rozwijającego się w jej łonie dziecka.
Ile tygodni trwa ciąża?
Podstawowa wiedza na temat ciąży, jaką większość z nas posiada, opiera się na tym, że stan ten trwa 9 miesięcy. Jest to jednak pewne uproszczenie, ponieważ 3 miesiące po 4 tygodnie dają nam wynik 36 tygodni, natomiast w gabinecie ginekologa termin porodu ustalany jest na ostatni dzień 40. tygodnia ciąży. Skąd zatem taka rozbieżność? W przypadku zapłodnienia, za początek ciąży uznaje się dzień ostatniej miesiączki, ponieważ wtedy zaczyna dojrzewać kolejne jajeczko w jajniku. Niektórzy lekarze liczą ciążę od dnia zapłodnienia, jednak w dalszym ciągu do ustalenia terminu przyjścia dziecka na świat należy przyjąć datę ostatniej miesiączki. Z tego względu warto uważnie monitorować swój cykl menstruacyjny. 3. miesiąc ciąży wcale nie oznacza bowiem 12. tygodnia, tylko dopiero 9. tydzień ciąży.
Przebieg ciąży – tygodnie a miesiące i dni
Ciąża prawidłowo trwa 3 trymestry, każdy po 3 miesiące:
- pierwszy trymestr to okres od 1. do 13. tygodnia ciąży,
- drugi trymestr trwa od 14. do 27. tygodnia ciąży,
- trzeci trymestr liczymy od 28. do 40. tygodnia ciąży.
Wobec tego ile dni trwa ciąża? Przyjmuje się, że 280. Warto przy tym nadmienić, że to, ile trwa ciąża, zależy od wielu czynników. Zaledwie 5% dzieci przychodzi na świat w dniu wyznaczonym przez ginekologa. Za prawidłowy termin porodu uznaje się zatem 38-42 tydzień ciąży. Jeśli dziecko przychodzi na świat wcześniej, jest ono wcześniakiem. Z kolei po 42. tygodniu ciąży konieczne jest wywołanie porodu poprzez indukcję.
Przeczytaj też: Które witaminy w ciąży są najistotniejsze dla przyszłej mamy?
1. trymestr ciąży
Pierwsze 13 tygodni ciąży uznaje się za kluczowe dla rozwoju nowego organizmu, a jednocześnie za najdelikatniejszy okres ciąży. To właśnie wówczas istnieje najwyższe ryzyko poronienia (w ciągu 10. tygodni od poczęcia może dojść do tzw. poronienia całkowitego). W tym okresie płód jest także narażony na różnego rodzaju wady rozwojowe. Z tego powodu kobieta w pierwszym trymestrze ciąży szczególnie powinna dbać o swoje zdrowie i stosować się do zaleceń lekarza. Jak dokładnie rozwija się organizm maluszka podczas pierwszego trymestru?
- Pomiędzy 4. a 5. tygodniem ciąży płód swoim wyglądem przypomina kijankę. W tym czasie formują się jednak jego główne układy oraz narządy. Powstaje cewa nerwowa, z której wykształci się mózg oraz rdzeń kręgowy dziecka. Następuje także rozwój zalążków oczu, uszu oraz kończyn.
- W 8. tygodniu ciąży powstają główne narządy dziecka, także płciowe. Serce płodu zaczyna bić w regularnym rytmie.
- W 12. tygodniu ciąży możliwa jest już współpraca układu nerwowego i mięśniowego dziecka. Na tym etapie lekarz może rozpoznać jego płeć.
Pierwszy trymestr ciąży jest uznawany za okres najgorszego samopoczucia ciężarnej kobiety.
Odpowiada za to wzrost hormonów: estrogenu oraz progesteronu. Powodują one nie tylko wahania nastroju, ale również fizyczne objawy. Na skutek ich aktywności pojawiają się mdłości, dolegliwości ze strony układu pokarmowego, powiększenie gruczołów sutkowych oraz tkliwość piersi. Ze względu na rosnącą macicę występuje ucisk na pęcherz, co powoduje częstsze oddawanie moczu. W tym okresie objętość serca kobiety wzrasta o ok. 40-50%, aby sprostać zwiększonej objętości krwi.
2. trymestr ciąży
Kiedy rozpoczyna się 14. tydzień ciąży, większość przyszłych mam może odetchnąć ze spokojem. Na tym etapie płód wykształcił już wszystkie układy oraz narządy. W drugim trymestrze stopniowo zwiększa swoją masę ciała:
- W 16. tygodniu ciąży następuje formowanie skóry, a u dziecka pojawia się odruch ssania,
- Od 20. tygodnia ciąży stopniowo wzrasta aktywność dziecka. Na tym etapie przyszła mama może poczuć już pierwsze kopnięcia. Maluch rozwija także zdolność słuchu i przełykania.
- Kiedy zaczyna się 6. miesiąc ciąży, szpik kostny płodu zaczyna wytwarzać komórki krwi. U dziecka wykształca się także cykl snu i aktywności w ciągu doby.
Wiele kobiet czuje się lepiej w drugim trymestrze ciąży. Wynika to przede wszystkim z ustabilizowania hormonów i ustąpienia mdłości. W tym okresie przyszła mama zyskuje większy apetyt. Rosnący brzuch może powodować swędzenie skóry. W drugim trymestrze ciąży wzrasta ryzyko krwawień dziąseł, a także powstawania żylaków i hemoroidów. Mogą występować bóle pleców.
3. trymestr
Od 28. tygodnia ciąży większość kobiet rozpoczyna przygotowania do porodu. Także maluch powoli ustawia się w pozycji główką do dołu. W tym okresie dziecko stale rośnie i gromadzi tkankę tłuszczową. Na tym etapie widzi, może ssać kciuk, a nawet płakać. Nadal dojrzewają jego płuca oraz nerki. W trzecim trymestrze ciąży kobieta zaczyna mieć skurcze przepowiadające. Ze względu na duży brzuch i ucisk macicy na narządy wewnętrzne mogą pojawiać się trudności z głębokim wdechem i zasypianiem. Konieczność oddawania moczu jest jeszcze częstsza, nierzadko powodując kilkukrotne wybudzanie się w ciągu nocy. U wielu kobiet występują obrzęki: kostek, dłoni oraz twarzy. Mogą pojawiać się rozstępy na skórze, w szczególności brzucha oraz piersi. Z brodawek sutkowych może sączyć się pokarm (siara).
Jak obliczyć termin porodu?
Najprostszy sposób na ustalenie przewidywanego terminu porodu to dodanie 280 dni do daty ostatniej miesiączki. W razie problemów z obliczeniami do dyspozycji pozostają specjalne kalkulatory ciąży. Na ogół korzystają one z reguły Naegelego. Warto mieć jednak na uwadze, że przyjmują one regularny cykl miesiączkowy z owulacją co 28 dni. Znacznie lepiej polegać na opinii ginekologa, do którego najlepiej zgłosić się jak najszybciej po uzyskaniu pozytywnego wyniku testu ciążowego – do 8. tygodnia od daty spodziewanej miesiączki. Wówczas specjalista wykona badanie USG potwierdzające ciążę, a także weryfikujące prawidłowe umiejscowienie płodu. Wizyta u ginekologa jest tym ważniejsza, że podczas niej lekarz kieruje przyszłą mamę na szereg ważnych badań.
Jak obliczyć tydzień ciąży, nie znając daty ostatniej miesiączki?
Kobiety nieznające daty swojej ostatniej miesiączki mogą napotkać wątpliwości, od kiedy liczy się ciążę. Dotyczy to również przyszłych mam, które mają nieregularne cykle. Wówczas z pomocą przychodzą badania ginekologiczne. Jednym ze sposobów, jak liczyć tygodnie ciąży, jest badanie CRL, czyli pomiar ciemieniowo-siedzeniowy płodu. Warto przy tym nadmienić, że uznaje się go za najwiarygodniejszy na wczesnym etapie ciąży. Później można wykonać badanie HC, czyli pomiar główki dziecka, który może pomóc określić, ile trwa ciąża.
Zadbaj o swoje zdrowie na każdym etapie ciąży
Niezależnie od trymestru ciąży kobieta powinna dbać o swoje zdrowie i samopoczucie, ponieważ znajduje to odzwierciedlenie w prawidłowym rozwoju dziecka. Wskazane jest zdrowe odżywianie, prawidłowe nawadnianie, unikanie stresu i wysypianie się. Jeżeli nie ma ku temu przeciwwskazań, warto zachować regularną aktywność fizyczną, na przykład w postaci codziennych spacerów. Należy także zadbać o swoją odporność, która może być osłabiona ze względu na ciążę. Skonsultuj się z lekarzem w kwestii ewentualnych produktów. Oprócz kwasu foliowego i innych składników odżywczych niezbędnych ciężarnym specjalista może polecić także sprawdzone produkty wspierające odporność kobiet w ciąży.
