Pierwsze karmienie piersią to szczególnie ważny moment dla każdej kobiety i jej dziecka. Chociaż karmienie stanowi całkowicie naturalną, instynktowną czynność, dla wielu przyszłych mam to również źródło wątpliwości oraz niepokoju. Pojawiają się liczne pytania dotyczące tego, jak prawidłowo karmić piersią. Przed rozpoczęciem karmienia warto nieco zgłębić ten temat, aby moment przystawiania noworodka był jak najmniej stresujący.
Jaki wpływ na dziecko ma karmienie piersią?
Specjaliści są zgodni – jeśli nie ma ku temu przeciwwskazań, zawsze warto karmić piersią. Po pierwsze, przystawianie noworodka do piersi powoduje automatyczne wydzielanie się hormonu oksytocyny. Odpowiada on między innymi za obkurczanie się macicy i dobre samopoczucie kobiety po porodzie. Ma także ważne znaczenie dla budowania zdrowej więzi pomiędzy dzieckiem a matką, ponieważ oksytocyna to tzw. hormon miłości. Przez pierwsze 6 miesięcy życia dziecka mleko matki spełnia w 100% zapotrzebowanie niemowlaka na wszystkie składniki odżywcze. Dostarcza mu nie tylko białko, tłuszcze i węglowodany, ale również witaminy, hormony, prebiotyki oraz przeciwciała. Maluch pojawia się na świecie z nie w pełni ukształtowanym układem immunologicznym, a mleko mamy zapewnia mu naturalną ochronę.
Ilość pokarmu podczas karmienia
W kwestii takiej jak karmienie piersią pierwsze dni są zwykle najbardziej problematyczne dla kobiety. Z tego względu warto wiedzieć, jak karmić niemowlaka, by maksymalnie ułatwić sobie ten czas. Na początku z piersi wypływa mniej mleka, jednak jest ono szczególnie wartościowe. To tzw. siara, która obfituje w przeciwciała korzystne dla odporności maluszka. Pomiędzy 2. a 6. dobą po porodzie następuje tzw. nawał mleczny, czyli gwałtowne zwiększenie ilości pokarmu w piersiach. Zwykle utrzymuje się przez 3-5 dni i mija samoistnie, ponieważ organizm matki naturalne dostosowuje produkcję mleka do potrzeb dziecka.
Przystawianie noworodka
Od razu po narodzinach lekarz kładzie noworodka na brzuchu matki – skóra do skóry. Dzięki temu pożyteczne bakterie mają możliwość osiedlenia się na skórze i w przewodzie pokarmowym dziecka. Aby zmniejszyć ryzyko problemów z pierwszym karmieniem, zaleca się przystawianie noworodka do piersi matki w czasie nie dłuższym niż 2 godziny po porodzie. Jeśli są takie możliwości, najlepiej zrobić to jak najwcześniej (maluch jest gotowy do ssania pomiędzy 20. a 50. minutą po przyjściu na świat). Po kilku-kilkunastu godzinach od porodu poziom pożytecznych hormonów w organizmie kobiety spada i pojawia się silne uczucie zmęczenia, co utrudnia karmienie.
Jak prawidłowo karmić piersią?
W trakcie pierwszego karmienia dziecka piersią kluczowe znaczenie ma prawidłowa pozycja. Brzuszek i bioderka noworodka powinny być skierowane w stronę matki. W tej pozycji maluch zdoła wziąć do buzi całą brodawkę. Równie istotna jest wygodna pozycja kobiety – warto wypróbować różne ułożenia i wybrać najbardziej komfortowe dla siebie. Zadbaj o komfortowy ubiór. Zwykle najlepiej sprawdza się piżama z rozpinaną górą. Możesz posiłkować się również specjalną poduszką do karmienia, która ułatwia ułożenie dziecka. W razie potrzeby nie krępuj się poprosić o pomoc personel medyczny. Doświadczona położna to cenne wsparcie podczas przystawiania noworodka. Jeśli słyszysz, jak dziecko przełyka – udało się, mleko płynie i maluch może spokojnie pić.
Co ile karmić noworodka?
Stosuj karmienie na żądanie, czyli przystawiaj dziecko do piersi wtedy, gdy komunikuje, że jest głodne. Najczęściej sygnalizuje to płacz malucha, ale również częste budzenie się lub wkładanie piąstek do buzi. Apetyt dziecka zmienia się z czasem. Po porodzie noworodek ssie mniej, ponieważ jest zmęczony, a jego żołądek wciąż wypełniają wody płodowe. Zwykle jednak od drugiej doby po porodzie apetyt dziecka wzrasta i domaga się ono karmienia średnio 8-12 razy w ciągu doby, czyli co 2-3 godziny. Taki sam czas piersi potrzebują do ponownego napełnienia się mlekiem. Częste karmienia są korzystne zarówno dla niemowlaka, jak i dla mamy. Stymulują laktację i przynoszą ulgę obolałym piersiom. Latem dzieci piją więcej i częściej ze względu na wzmożone pragnienie.
Ile trwa karmienie?
Prawidłowo ssące dziecko opróżnia jedną pierś w ciągu 15 minut. Czas karmienia może jednak wydłużyć się, ponieważ maluchy chętnie zasypiają przy piersi. Z kolei większy apetyt niemowlaka może spowodować, że dziecko wcześniej wypije cały pokarm. Z tego względu przyjmuje się, że średni czas karmienia wynosi od 10 do 40 minut. Nie przyspieszaj ani nie wymuszaj karmienia. Pozwól dziecku samodzielnie regulować ten proces.
Jak karmić piersią? Przydatne wskazówki
- Pierwsze karmienie może być emocjonujące, jednak stres nie jest wskazany. Noworodek wyczuwa emocje matki, a niepokój może ograniczać przepływ mleka. Z tego względu postaraj się zadbać o pozytywne nastawienie i komfortowe warunki dla siebie oraz dziecka.
- Jeśli napotykasz trudności w karmieniu, postaw na częsty dotyk pomiędzy sobą a dzieckiem. Przytulanie pomaga wytwarzać więź emocjonalną maluszka z mamą. Stymuluje wydzielanie oksytocyny, która wpływa na produkcję i przepływ mleka. Zapach, ciepło i bicie serca dają poczucie bezpieczeństwa, które pomaga odprężyć się obojgu.
- Zwracaj uwagę na pozycję dziecka podczas karmienia. Zadbaj o podparcie i ustawienie główki, ramion i bioderek niemowlaka w jednej linii. Usta dziecka powinny być szeroko rozwarte, a dolna warga wywinięta.
- Jeśli chcesz odstawić dziecko od piersi, które zasnęło, wsuń palec wskazujący w kącik jego ust, rozluźniając uchwyt brodawki.
- Początkowo sutki kobiety są bardziej wrażliwe. Podczas karmienia może występować dyskomfort, a nawet ból. Takie dolegliwości zwykle ustępują samoistnie, gdy piersi przyzwyczają się do ssania. Brodawki goją się w ciągu kilku dni (przy regularnym karmieniu). Jeśli ssanie jest wyjątkowo bolesne, można przerwać je na czas zalecony przez lekarza.
- Na piersi obolałe podczas nawału mlecznego możesz stosować chłodne okłady. Z kolei bezpośrednio przed karmieniem rób ciepłe kompresy, które ułatwią przepływ mleka.
- Jeśli karmisz piersią, nadal możesz posiłkować się laktatorem. Przydaje się między innymi przed przystawieniem dziecka do piersi. Odciągnięcie odrobiny mleka ułatwia ssanie dziecku.
Dieta matki karmiącej
W okresie laktacji wzrasta zapotrzebowanie energetyczne kobiety. Przyjmuje się, że podczas karmienia piersią należy spożywać do 500 kcal więcej w ciągu dnia. W przypadku bliźniąt jest to nawet o 1000 kcal więcej. Zwiększone zapotrzebowanie organizmu kobiety dotyczy również licznych składników odżywczych, takich jak wapń, jod, żelazo oraz witaminy: A, C, D, E i witaminy z grupy B. Matka karmiąca powinna postawić na zróżnicowaną, pełnowartościową dietę, w której występują świeże warzywa, owoce, produkty zbożowe, mleko i przetwory mleczne, mięso, ryby, jajka oraz oleje roślinne. W okresie karmienia piersią należy zadbać również o prawidłowe nawodnienie i aktywność fizyczną, dostosowując jej stopień do aktualnych możliwości. Zbilansowany jadłospis i zdrowy tryb życia wspierają odporność kobiety. Urozmaicona dieta mamy pozytywnie wpływa na prawidłowy rozwój dziecka.
Jak długo karmić piersią?
Częstotliwość karmień piersią maleje stopniowo wraz z wiekiem dziecka. Po wprowadzeniu pokarmów stałych do diety maluszka można dodatkowo ograniczać karmienie piersią. Odstawianie od piersi to kwestia indywidualna każdej matki. Nie ma górnej granicy, do kiedy powinno się karmić piersią. Choć WHO zaleca karmienie do drugiego roku życia dziecka, wiele mam odstawia maluchy od piersi w momencie, gdy kończy im się urlop macierzyński.
